Lufta e Dytë Ballkanike

Luftrat Ballkanike Luftrat Ballkanike
Vende të tilla si: Greqia, Serbia, Rumania, Bullgaria dhe Mali i Zi, kishin krijuar shtetet e tyre dhe po kalonin në zhvillim me ritme më të shpejta të shoqërisë kapitaliste. Perandoria Osmane vazhdonte të ruante sundimin në një pjesë të gadishullit, kryesisht në Shqipëri dhe në Maqedoni. Për të luftuar Perandorinë Osmane, monarkitë ballkanike ndien nevojën e krijimit të një aleance ushtarake. Ato e kuptonin se asnjëra prej tyre nuk ishte në gjendje të zhvillonte e vetme një luftë të sukseshme kundër shtetit Osman. Formimi i Aleancës ishte një gjë e vështirë pasi ndërmjet monarkive ballkanike kishte mosmarrëveshje të mëdha për qështjen e ndarjes së territoreve që do t’i shkëputeshin Perandorisë Osmane. Secila përpiqej të përfitonte sa më shumë territore nga copëtimi i Shqipërisë dhe Maqedonisë. Aleanca Ballkanike u krijua ndërmjet disa marrëveshjeve dy palëshe nga Marsi në Shtator të vitit 1912. Në të u përcaktua edhe mënyra e ndarjes së pjesës më të madhe të Shqipërisë dhe të Maqedonisë midis tyre. Në Aleancë morrën pjesë Serbia, Bullgaria, Greqia dhe Mali i Zi. Lufta e I-rë Ballkanike filloi më 18 Tetor 1912 dhe përfundoi më 30 Maj 1913. Ushtritë e aleatëve patën epërsi të plotë numerikë dhe armatime ndaj ushtirsë Osmane dhe korrën fitore të mëdha e të shpejta ndaj saj. Në Tetor – Dhjetor 1912 aleatët Ballkanik pushtuan pjesën më të madhe të zotërimeve osmane në Ballkan, në përjashtim të Shkodrës, Janinës dhe Edrenës, të cilat kapituluan në Pranverën e vitit 1913. Në viset shqipate ato hasën në qëndresën e popullsisë vendase. Me 18 Nëntor 1912 u shpall Pavarësia e Shqipërisë, por Aleatët Ballkanik nuk e njohën atë. Në përfundim të luftës së I-rë Ballkanike Serbia, Greqia, Mali i Zi dhe Bullgaria u zgjeruan shumë në kurriz të Shqipërisë dhe Maqedonisë, andaj ajo luftë ishte pushtuese dhe aneksuse. Pas përfundimit të operacioneve ushtarake në plan të parë doli problemi i ndarjes së territoreve që i’u shkëputën Perandorisë Osmane. Bullgaria kërkonte më shumë nga sa kishte pushtuar ushtarakisht, prandaj u hodh në luftë të re kundër ish aleatëve të vet, për t’i detyruar ata t’i lëshonin disa zona në Maqedoni. Filloi kështu lufta e II-të Ballkanike. Ajo zgjati nga 2 Qershori gjerë me 10 Gusht 1913 dhe u zhvilluan ndërmjet Bullgarisë nga njëra anë dhe forcave të bashkuara serbe, greke dhe malazeze. Kundër Bullgarisë dolën edhe Turqia e Rumania. Bullgaria pësoi disfatë të madhe dhe kërkoi paqe. Traktati i Paqes ndërmjet Bullgarisë dhe kundërshtarëve të saj u nënshkrua në Bukuresht më 13 Gusht 1913. Sipas traktatit Serbia, Greqia dhe Mali i Zi mbanin të gjitha territoret që kishin pushuar ushtarakisht, duke dyfishuar gati territoret e tyre. Bullgaria lëshoi territore Rumanisë në veri dhe Turqisë në jug. Turqia i zgjeroi në mënyrë të kufizuar zotërimet e saja në Evropë. Një përfundim i tillë u luftrave ballkanike i thelloi më tej mosmarrëveshjet dhe kontraditat ndërmjet popujve të Ballkanit, gjë që do të pasqyrohej më pas në marrdhëniet e tyre.